Kết quả sau 2 năm (2016-2017) thực hiện thí điểm cảm hóa, giáo dục, giúp đỡ thanh thiếu niên (TTN) sử dụng trái phép chất ma túy trên địa bàn cho thấy Đà Nẵng đã tìm được giải pháp phù hợp khi đã giúp cho nhiều TTN lầm lỡ trở lại con đường sáng.

Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng - Hồ Kỳ Minh trao Bằng khen cho 12 tập thể và các cá nhân có thành tích xuất sắc.

Tín hiệu tích cực

Ngày 4-1, tại hội nghị tổng kết 2 năm thực hiện thí điểm do UBND TP Đà Nẵng tổ chức, ông Lê Minh Hùng - Chi cục trưởng Chi cục Phòng chống tệ nạn xã hội (Sở LĐ-TB&XH) cho biết, tại thời điểm cuối năm 2015, Đà Nẵng có 2.243 người sử dụng ma túy, trong số đó không ít TTN do tính bồng bột, hiếu kỳ của tuổi trẻ đã bị đối tượng xấu rủ rê, lôi kéo. Nếu không kịp thời cảm hóa, ngăn chặn thì các em sẽ nghiện ngập và để lại hậu quả khôn lường cho bản thân, gia đình và xã hội. Vì vậy, Thành ủy, HĐND TP kịp thời đề ra chủ trương để UBND TP có cơ sở triển khai thí điểm công tác cảm hóa, giáo dục, giúp đỡ nhằm ngăn chặn TTN sử dụng trái phép chất ma túy, góp phần làm giảm, đẩy lùi tốc độ gia tăng người nghiện mới.

Giải pháp được đưa ra là phân công Hội Cựu chiến binh (CCB) cảm hóa, giáo dục và giúp đỡ đợt I (2015-2016) cho 40 em, Thành đoàn 30 em và Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) 40 em (tổng số 100 em). Sau khi tiếp nhận danh sách, cán bộ được phân công cảm hóa, giáo dục đã cùng với các ngành chức năng, chính quyền địa phương đến từng nhà gặp gỡ các em và gia đình để tìm hiểu, lắng nghe tâm tư nguyện vọng. Qua đó, xác định nội dung, phương thức cảm hóa phù hợp, tư vấn lập kế hoạch phấn đấu, triển khai các biện pháp giúp đỡ nhằm hạn chế giao lưu với bạn bè xấu, phòng tránh bị rủ rê sử dụng lại ma túy, hướng dẫn học nghề, giới thiệu việc làm, hỗ trợ phương tiện sinh kế nhằm giúp đỡ đối tượng vượt qua khó khăn, vươn lên đoạn tuyệt với quá khứ. Ngoài ra, xác định vai trò, trách nhiệm cụ thể của đối tượng, của thân nhân gia đình, của đoàn thể giúp đỡ và của chính quyền địa phương, nhất là sự hợp tác của đối tượng, sự quan tâm thực sự của gia đình sẽ là nhân tố quan trọng dẫn đến thành công trong việc cảm hóa, giáo dục và giúp đỡ để tiến bộ đối với số TTN này.

Sau 2 năm thực hiện, kết quả đạt được khá khả quan. Theo đó, đợt I (từ tháng 9-2015 đến tháng 9-2016), trong 100 em được giao cảm hóa, giáo dục, giúp đỡ có tới 73 em tiến bộ (73%). Sau 24 tháng có 69 em tiến bộ (69%), trong đó có việc làm ổn định 62 em. Đợt II (từ tháng 12-2016 đến nay), trong số 125 em được giao cảm hóa, giáo dục, giúp đỡ, có 81 em được đánh giá tiến bộ (64,8%), trong đó có việc làm ổn định 71 em.

Cũng theo ông Hùng, ngoài số đối tượng được thành phố giao cho Hội CCB, Hội LHPN và Thành đoàn nhận tổ chức cảm hóa, giáo dục nêu trên, trong 2 năm qua, UBND các quận, huyện cũng đã mở rộng thêm 255 em, với kinh phí hỗ trợ 245 triệu đồng. Kết quả có 151 em tiến bộ (58,4%), trong đó 131 em có việc làm (51,4%).

Đừng nhìn các em bằng ánh mắt kỳ thị!

Để có được kết quả trên, ông Lê Minh Hùng cho rằng mỗi đơn vị được giao nhiệm vụ đã có nhiều cách làm hay, sáng tạo, phù hợp với khả năng và thế mạnh của mình. Đơn cử như Hội CCB với mô hình “4 trong 1” (gồm 1 Chủ tịch hội, 1 Chi hội trưởng, 1 hội viên gần nhất, 1 cảnh sát khu vực theo dõi, kèm cặp 1 em trong diện cảm hóa giáo dục). Các CCB được phân công làm nhiệm vụ này là những người có uy tín, dạn dày kinh nghiệm, có tâm huyết và tình thương với số TTN lầm lỡ, luôn xem các em là những người ruột thịt để từ đó tận tâm, tận lực giúp đỡ, động viên các em nỗ lực phấn đấu trở thành người tốt, có ích cho gia đình và xã hội. Qua 2 năm thực hiện, Hội CCB TP nhận cảm hóa, giáo dục, giúp đỡ 85 em, đến nay đã có 64 em tiến bộ (75,2%), trong đó 57 em có việc làm (67%).

Hay như Hội LHPN TP với mô hình “Chúng tôi và gia đình luôn bên bạn” (gồm Hội phụ nữ từ TP đến xã/phường và chi hội, phối hợp với chính quyền và công an khu vực theo cùng gia đình trực tiếp kèm cặp, giúp đỡ 1 em theo mô hình “3 trong 1”). Hội tổ chức gặp mặt, tọa đàm với TTN sử dụng trái phép chất ma túy tại 7 quận, huyện để trực tiếp trao đổi, tìm hiểu hoàn cảnh, tâm tư nguyện vọng của các em và gia đình; đồng thời tư vấn, định hướng và thống nhất về những đề xuất hỗ trợ của các em. Ngoài nguồn ngân sách thành phố phân bổ, các cấp hội đã chủ động hướng dẫn và đề xuất hỗ trợ 4 em vay vốn từ nguồn Ngân hàng chính sách xã hội với tổng số tiền 100 triệu đồng để phát triển kinh tế gia đình. Trong số 70 em được Hội nhận cảm hóa, giáo dục, giúp đỡ đến nay có 47 em có việc làm ổn định (67,1%), trong đó có 42 em đã tiến bộ (60%).

Còn Đoàn Thanh niên với mô hình “1 trong 4” (1 cán bộ Thành đoàn, 1 cán bộ quận Đoàn, 1 cán bộ Đoàn xã, phường, 1 đoàn viên là công an kèm cặp 1 em trong diện cảm hóa giáo dục). Đoàn đã tổ chức nhiều hoạt động thanh niên tại địa phương để thu hút các em tham gia sinh hoạt. 2 năm qua, Thành đoàn đã nhận cảm hóa, giáo dục, giúp đỡ 70 em, các tổ chức đoàn đã xem xét hỗ trợ cho 25 em; đến nay 44 em tiến bộ (62,8%), trong đó 37 em có việc làm ổn định.

Tại Hội nghị, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Kỳ Minh cho rằng, việc thực hiện thí điểm cảm hóa, giáo dục, giúp đỡ TTN sử dụng trái phép chất ma túy là việc làm mang tính đột phá, có ý nghĩa nhân văn, phù hợp với tình hình thực tế, được đông đảo nhân dân đồng tình ủng hộ. Ghi nhận, biểu dương và đánh giá cao những kết quả mà các đơn vị đã đạt được, ông Hồ Kỳ Minh khẳng định đây là chủ trương đúng đắn, kịp thời nhằm can thiệp sớm, phòng ngừa nghiện ma túy, hướng đến mục tiêu xây dựng thành phố “4 an”.

Thẳng thắn nhìn nhận thì kết quả nêu trên là đáng ghi nhận và cần nhân rộng, tiếp tục phát huy, tuy nhiên theo Phó Chủ tịch Hồ Kỳ Minh, thực tế thì mô hình cảm hóa, giáo dục, giúp đỡ này vẫn còn những mặt hạn chế. Nổi lên là số đối tượng chưa tiếp cận được vẫn còn nhiều, tỷ lệ có việc làm còn thấp (mới có 133/225 em có việc làm, tỷ lệ gần 60%), tỷ lệ đối tượng chưa tiến bộ còn cao (đợt I: 31%, đợt II: 35,2%), một số trường hợp đã được lập danh sách đưa vào diện nhưng bỏ địa phương đi nơi khác, việc hỗ trợ cho đối tượng ở một vài địa phương còn cứng nhắc, thiếu linh hoạt, thậm chí chờ cho đối tượng tiến bộ mới hỗ trợ làm hạn chế đến kết quả chung... Vì vậy, Phó Chủ tịch đề nghị các cấp ủy, chính quyền và các ngành, hội đoàn thể từ thành phố đến cơ sở tập trung phát động, dồn sức để triển khai thực hiện với quyết tâm chính trị cao hơn. 

Nhân dịp này, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng đã quyết định tặng Bằng khen cho 12 tập thể và 8 cá nhân có thành tích xuất sắc trong thực hiện thí điểm công tác cảm hóa, giáo dục, giúp đỡ TTN sử dụng trái phép chất ma túy trong 2 năm (2016-2017).

D.HÙNG